Онгийн гурван хийд


Онгийн гурван хийд гэж түүхэнд алдаршсан хийдүүд нь халхын Түшээт хан аймгийн Түшээ гүний хошууны нутаг Онгийн голын эрэг орчмоор одоогийн Дундговь аймгийн Сайхан-Овоо сумын нутаг Цогт-Уул хэмээх газар оршдог.
Онгийн хийдүүдийн хамгийн хойд талын хийдийг “Гүндүнжамбаолин” буюу Барь ламын хийд, голын баруун урд эрэг дээрх Хутагт ламын хийд, Чандмань уулын энгэрт байрлах хийдийг Хошуу хийд гэж тус тус нэрлэдэг.
Хутагт лам Ишдоньлхүндэв түүний шавь Барь лам Дамцагдорж нар 1760-1810 онд бариулжээ. Тухайн үед 1000 гаруй лам хуврага шавилан суудаг 28 сүм дугантай байжээ.
Хутагт ламын хийд нь том хөх тоосгон хашаатай, тэр нь дээгүүрээ ланз хээтэй байжээ. Дотроо есөн сүмтэй, сүмийн оройг паалантай тоосгоор хийсэн байв. Баруун зүүн талдаа хүрд бүхий суваргатай, хашааны гадна талд хоёр том дуган, баруун талд нь том цагаан суварга байжээ. Туурийн дэргэд 2001 онд гэр музей байгуулсан.





Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Түмэдийн Алтан хан (1507- 1582)

Image
Түмэдийн Алтан хан (1507 - 1582) нь Түмэдийн захирагч бөгөөд Монголын баруун түмэнг удирдаж байсан алтан ургийн хан юм. Тэрээр Батмөнх Даян хааны ач, Барсболд хааны хоёр дахь хүү болно. Жинхэнэ нэрийг нь Анд гэдэг.Тэрээр одоогийн Өвөр Монголын нийслэл Хөх хотыг үндэслэн байгуулсан юм. Зургийн тайлбар: Түмэдийн Алтан хан (1507 - 1582)-ы хөрөг. Хөх хотын Майдар зуу сүм. Түмэдийн Алтан хан (1507- 1582)-аас Хятадын Мин улсад илгээсэн бичиг. 1570 он. Оросын ШУА-ийн Дорно дахины гар бичмэлийн хүрээлэн. Алтан нь Чингис хааны 17-р үеийн ач бөгөөд XVI зууны сүүлчийн хагаст Түмэд түмнийг захирч байв. Түшээт Сэцэн хаан, Мянган алтан хүрднийг эргүүлэгч Чакраварди сэцэн хаан, Шунь-и ван (順義王) гэсэн цолуудтай. Өвөг эцэг нь Батмөнх Даян хаан, эцэг нь Барсболд сайн алаг жонон, ах нь Гүнбилэг Мэргэн хар жонон. Хүү нь Сэнгэ Дүүрэн хан, Галт ноён, Төвд тайж, Бинт илдэн, Далад хөлөг тайж, Будашир тайж, Гончиг тайж, Жамц тайж. Ач нь Сүмир мэргэн хунтайж, жич хөвүүн нь IV Далай лам Ёндонжам...
Read more

МОНГОЛЫН НЭРТ ТҮҮХЧ ГҮНЖИЙН СҮХБААТАР (1928-1995)

Image
Монголын эртний түүх судлалын нэрт эрдэмтэн Гүнжийн Сүхбаатар 1928 онд Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт малчин ардын гэрт төржээ. 1952 онд МУИС-ыг түүхч мэргэжлээр төгссөн байна. 1959-1962 онд Бээжингийн их сургуульд Хятад хэлний хоёр жилийн бэлтгэл дүүргэжээ. Хятад хэл эзэмшин хятадын олон мянган түүх судраас эртний Монголчуудын тухай мэдээ сэлтийг бэдэрч, шүүн нягтлан Монголчуудын түүхийг 700-800 жил урагшлуулсан гавьяатан юм. Улс төрийн хавчлага, дарамтаар хэлмэгдэж судалгаа бүтээл номоо шатаалгаж, ажлаасаа халагдаж байжээ. Үүний гол шалтгаан нь түүхийн үнэнийг сурах бичигт хэвлүүлсэн учир тэр. Оросууд Хүннүг өөрсдийнх нь олон үндэстний нэг эсвэл түрэг гаралтай гэж үздэг үзлийг ноттой баримтаар няцааж, Хүннү, Сүмбэ /Сяньби/, Нирун /Жужань/ Монголчуудын эртний өвөг болохыг хөдлөшгүй баримтаар нотолжээ. Монголчуудын эртний түүхээр судалгаа хийж Сяньби 1971 он, Монголчуудын эртний өвөг 1-р боть /Хүннү/ 1980 он, Нирун зэрэг номоо 1992 онд хэвлүүлжээ. Мөн Монголын түүхийн...
Read more

САНГИЙН ЯАМНЫ САЙД САНЖИЙН ДОВЧИН

Image
                                                                         Санжийн Довчин.                                                             Санжийн Довчин. Монгол улсын Сангийн Сайдыг 1926-1939 он хуртэл удаан тогтвортой хашиж байсан хун. Хэлмэгдуулэлтийн хар шуурга аваад явчихсан. Тэгээгуй бол их ч юм хийх байсан байх даа. Зус царай, бие хаач сайхан монгол эр. Ардын төрийн эхэн үеийн түүхэнд томоохон байр суурь эзэлдэг нийгэм-улс төрийн зүтгэлтний нэг бол Сангийн яамны сайдын албыг 13 жил хашсан Санжийн Довчин байлаа. Довчин сайд 1895 онд Сайн ноён хан аймгийн Илдэн бэйлийн хошуу одоогийн Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын нутаг Есөн зүйл хэ...
Read more