1932 оны лам нарын бослого



                    1932 оны лам нарын бослого буюу угтаа энэ бол монголын түүхэнд болсон иргэний дайн гэж хэлж болно. Бослого монголын нийгэмд хагарал гарахад хүргэв. Хувьсгалын эсэргүүчүүдийг ардууд, түшмэлүүд, МАХН-ын ба эвлэлийн зарим гишүүд дэмжиж байсан. Улаантны отрядуудад ч болон мөн босогчдын отрядуудад ардууд сайн дураар үгүй бол заримдаа хүчээр татагдан элсэж байв. БНМАУ-ын эдийн засгийн зөвлөх Стулов, 1931 оны 6 сарын 1–10 хооронд Цэцэрлэг дахь засгийн газрын комиссын хамт Архангай аймагт явсан тухай 1931 оны 6 сарын 25-ны өдрийн мэдээлэлдээ: “Босогчдын хөдөлгөөн бол ардын олон нийтийн хөдөлгөөн бөгөөд тэр нь феодал дээд лам нарын ба хар феодалуудын удирдлага дор байна. Тооны хувьд босогчдын ихэнхи хэсэг нь дунд, ядуу ардуудаас тогтоно” гэж тэмдэглэжээ. Босогчдын дунд “нудар ганчууд” маш цөөн байв. Хөвсгөл, Архангай аймагт босогчдын 70% энгийн ардууд, мөн баригдаад чөлөөлөгдсөн МАХН, залуучуудын эвлэлийн гишүүд байв.






Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Түмэдийн Алтан хан (1507- 1582)

Image
Түмэдийн Алтан хан (1507 - 1582) нь Түмэдийн захирагч бөгөөд Монголын баруун түмэнг удирдаж байсан алтан ургийн хан юм. Тэрээр Батмөнх Даян хааны ач, Барсболд хааны хоёр дахь хүү болно. Жинхэнэ нэрийг нь Анд гэдэг.Тэрээр одоогийн Өвөр Монголын нийслэл Хөх хотыг үндэслэн байгуулсан юм. Зургийн тайлбар: Түмэдийн Алтан хан (1507 - 1582)-ы хөрөг. Хөх хотын Майдар зуу сүм. Түмэдийн Алтан хан (1507- 1582)-аас Хятадын Мин улсад илгээсэн бичиг. 1570 он. Оросын ШУА-ийн Дорно дахины гар бичмэлийн хүрээлэн. Алтан нь Чингис хааны 17-р үеийн ач бөгөөд XVI зууны сүүлчийн хагаст Түмэд түмнийг захирч байв. Түшээт Сэцэн хаан, Мянган алтан хүрднийг эргүүлэгч Чакраварди сэцэн хаан, Шунь-и ван (順義王) гэсэн цолуудтай. Өвөг эцэг нь Батмөнх Даян хаан, эцэг нь Барсболд сайн алаг жонон, ах нь Гүнбилэг Мэргэн хар жонон. Хүү нь Сэнгэ Дүүрэн хан, Галт ноён, Төвд тайж, Бинт илдэн, Далад хөлөг тайж, Будашир тайж, Гончиг тайж, Жамц тайж. Ач нь Сүмир мэргэн хунтайж, жич хөвүүн нь IV Далай лам Ёндонжам...
Read more

МОНГОЛЫН НЭРТ ТҮҮХЧ ГҮНЖИЙН СҮХБААТАР (1928-1995)

Image
Монголын эртний түүх судлалын нэрт эрдэмтэн Гүнжийн Сүхбаатар 1928 онд Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутагт малчин ардын гэрт төржээ. 1952 онд МУИС-ыг түүхч мэргэжлээр төгссөн байна. 1959-1962 онд Бээжингийн их сургуульд Хятад хэлний хоёр жилийн бэлтгэл дүүргэжээ. Хятад хэл эзэмшин хятадын олон мянган түүх судраас эртний Монголчуудын тухай мэдээ сэлтийг бэдэрч, шүүн нягтлан Монголчуудын түүхийг 700-800 жил урагшлуулсан гавьяатан юм. Улс төрийн хавчлага, дарамтаар хэлмэгдэж судалгаа бүтээл номоо шатаалгаж, ажлаасаа халагдаж байжээ. Үүний гол шалтгаан нь түүхийн үнэнийг сурах бичигт хэвлүүлсэн учир тэр. Оросууд Хүннүг өөрсдийнх нь олон үндэстний нэг эсвэл түрэг гаралтай гэж үздэг үзлийг ноттой баримтаар няцааж, Хүннү, Сүмбэ /Сяньби/, Нирун /Жужань/ Монголчуудын эртний өвөг болохыг хөдлөшгүй баримтаар нотолжээ. Монголчуудын эртний түүхээр судалгаа хийж Сяньби 1971 он, Монголчуудын эртний өвөг 1-р боть /Хүннү/ 1980 он, Нирун зэрэг номоо 1992 онд хэвлүүлжээ. Мөн Монголын түүхийн...
Read more

САНГИЙН ЯАМНЫ САЙД САНЖИЙН ДОВЧИН

Image
                                                                         Санжийн Довчин.                                                             Санжийн Довчин. Монгол улсын Сангийн Сайдыг 1926-1939 он хуртэл удаан тогтвортой хашиж байсан хун. Хэлмэгдуулэлтийн хар шуурга аваад явчихсан. Тэгээгуй бол их ч юм хийх байсан байх даа. Зус царай, бие хаач сайхан монгол эр. Ардын төрийн эхэн үеийн түүхэнд томоохон байр суурь эзэлдэг нийгэм-улс төрийн зүтгэлтний нэг бол Сангийн яамны сайдын албыг 13 жил хашсан Санжийн Довчин байлаа. Довчин сайд 1895 онд Сайн ноён хан аймгийн Илдэн бэйлийн хошуу одоогийн Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын нутаг Есөн зүйл хэ...
Read more